معجزه نئولیبرالیسم، تقسیم فقر و از بین بردن فرصت های برابر

در این بخش از نوشته های مربوط به نئولیبرالیسم مایلم به پیامدهای آن در چند دهه گذشته  بر واقیعت زندگی مردم آمریکا بپردازم.

یکی از مهمترین پیامدهای نئولیبرالیسم در زندگی مردم در امریکا رشد و گسترش فاصله طبقاتی در چند دهه گذشته است. 

برای درک بهتر فاصله طبقاتی نگاهی به موارد زیر می اندازیم. 

  • وضعیت نیروی کار در حال حاضر 
  • میزان دستمزد در امریکا و تفاوت دستمزد بر اساس نژاد و جنس 
  • تقسیم درآمد در آمریکا بر اساس طبقه، نژاد و جنس

اما در ابتدا بهتر است به وضعیت اقتصادی کنونی آمریکا و جایگاه این کشور در جهان طی چند دهه گذشته نگاهی انداخت.

امریکا بیشتر از یک قرن است که به عنوان پیشرفته ترین و قدرتمند ترین کشور سرمایه داری در جهان ظاهر شده  و از جنگ دوم جهانی تا به امروز نقش رهبری جهان سرمایه داری را بر عهده داشته است.

امریکا با ۳۳۰ میلیون جمعیت و با وجود اینکه از نظر جمعیت از اتحادیه اروپا و نیز از چین کوچک تر است ولی اقتصاد این کشور به تنهایی بزرگتر از اقتصاد چین با بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر جمعیت و همچنین بیش از مجموع اقتصاد  ۲۸ کشور اروپایی عضو اتحادیه اروپا با بیش از ۴۴۰ میلیون جمعیت است. امریکا بیش از ۱۰۰ سال است که مقام اول را از نظر حجم اقتصاد در جهان دارد.

نمودار زیر نشان دهنده تولید ناخالص ملی در امریکا، چین، ژاپن  و مجموع کشورهای عضو اتحادیه اروپا از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۸ است. این نمودار نشان می دهد که در تمام این دوران همیشه تولید ناخالص امریکا از دیگر کشورها بیشتر بوده و هنوز از این نظر اقتصاد امریکا در مقام اول جهانی است. 

جدول زیر برای مقایسه رشد تولید ناخالص ملی در امریکا، چین و کل کشورهای اروپایی است که با یورو معامله می کنند که ۱۹ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا را در بر می گیرد.

برای اینکه بهتر متوجه شویم که اقتصاد امریکا تا چه اندازه قدرتمند و بزرگ است باید نگاهی به تولید ناخالص ملی در کل جهان انداخت و دید که کشورهای دیگر کجا قرار دارند و سهم هر یک از آنها در این تولید جهانی چقدر است. به عنوان مثال آلمان که پیشرفته ترین و بزرگترین اقتصاد اروپا را دارد، سهم اش از این تولید جهانی فقط ۳.۶۸  تریلیون دلار یعنی ۴.۶ درصد و سهم انگستان که دومین کشور اروپایی از نظر حجم تولید ناخالص جهانی است ۲.۶ تریلیون دلار یا ۳.۳ درصد و سهم فرانسه که سومین قدرت اقتصادی اروپاست فقط ۲.۵۸ تریلیون دلار یعنی ۳.۲۵ درصد از کل تولید جهانی 

بوده است. امریکا در سال ۲۰۱۷ تقریا ۲۴.۴ درصد و چین در همین سال ۱۵.۴ درصد از کل تولید جهانی را داشته اند. نمودار زیر نشاندهنده کل تولید ناخالص جهان بر اساس سهم هر یک از کشورها در سال ۲۰۱۷ است.

با توجه به میزان ثروتی که در امریکا تولید می شود، تصور عمومی از وضعیت نیروی کار و توزیع ثروت در این کشور هنوز همان تصور دهه ۶۰ و ۷۰ است که کارگر آمریکایی در آن زمان نسبت به سایر کارگران در کشورهای سرمایه داری در اروپا و کشورهای سوسیالیستی آن زمان، از رفاه نسبی برخوردار بود. اما ۴۰ سال نئولیبرالیسم و بی بند و باری اقتصاد سرمایه داری در امریکا وضعیت زندگی را در تمام ابعاد آن برای مردم به ویژه برای کارگران و زحمتکشان تغییر داده است. در اینجا نگاهی می اندازیم به وضعیت کنونی نیروی کار و آنچه در این ۴۰ سال اتفاق افتاده است.

وضعیت نیروی کار در حال حاضر در امریکا 

در امریکا بیش از ۱۵۰ میلیون نفر در بخش های غیر کشاورزی مشغول کار هستند. نمودار زیر نشان دهنده کل تعداد کارکنان در بخش های غیر کشاورزی در آمریکاست که در آوریل ۲۰۲۰ تهیه شده است.

در ژانویه ۲۰۲۰ قبل از شیوع ویروس COVID-19 تعداد کل شاغلین ۱۵۲ میلیون و ۲۱۲ هزار نفر بوده است. در حال حاضر در نیمه دوم جون ۲۰۲۰ بیشتر از ۴۴  میلیون نفر از این تعداد کار خود را از دست داده و بیکار شده اند. 

در نمودار زیر درصد تغییرات را در نیروی شاغل در امریکا طی ۷۰ سال گذشته ملاحظه می کنید و می بینید که این میزان در آوریل ۲۰۲۰ به کمترین میزان در تمام این دوره تاریخی رسیده است.

علاوه بر تعداد بالا که نشان دهنده میزان کل شاغلین در بخش های غیر کشاورزی است،  تعداد کارگران در بخش کشاورزی را نیز باید به تعداد شاغلین افزود. کارگران کشاورزی که مستقیم در مزارع کار می کنند حدود ۱ میلیون نفر هستند. البته اگر به تعداد کل مشاغل مربوط به بخش کشاورزی و غذا و صنایع مربوط به این بخش توجه کنیم در مجموع بیش از ۲۲ میلیون نفر در این بخش ها کار می کنند که ۱۱ درصد از کل نیروی کار در آمریکا را تشکیل می دهند، اما وزارت کار فدرال امریکا کل تعداد کارگران را در سال ۲۰۱۹ در مزارع ۸۷۶۳۰۰ نفر و میانه حقوق آنها را  ۲۵۸۴۰ دلار در سال اعلام کرده است.

در نمودار های زیر میزان اشتغال را در امریکا با توجه به ویژگی های جمعیتی نشان داده ام. در این نمودار چنانکه می بینید میزان کل اشتغال ۶۰% است که بیشتر شاغلین به گروه سنی ۲۵ تا ۵۴ سال تعلق دارند و در این گروه سنی ۷۹.۲ % در حال حاضر کار می کنند. ۶۵.۸ % از مردان و ۵۴.۶ % از زنان شاغل هستند.  

در نمودار زیر به اشتغال در میان زنان به طور کلی و با توجه به ویژگی نژادی آنها توجه شده است. چنانکه می بینید زنان سیاه پوست نسبت به جمعیت خود با ۵۶.۷ % بیشترین درصد اشتغال را دارند و زنان اسپانیایی تبار* به نسبت جمعیت خود با ۵۴.۲ % از بقیه گروه های زنان درصد کمتری از اشتغال را به خود اختصاص داده اند.

در نمودار زیر به اشتغال در میان مردان با توجه به ویژگی های نژادی و به طور کلی پرداخته شده است. چنانکه می بینید مردان اسپانیایی تبار نسبت به جمعیت خود با ۷۱.۹ % بیشترین درصد اشتغال را دارند و مردان سیاه پوست به نسبت جمعیت خود با ۵۹.۷ % از بقیه گروه های مردان درصد کمتری از اشتغال را به خود اختصاص داده اند. به طور کلی مردان به نسبت جمعیت خود با ۶۵.۸ % نسبتا به زنان سهم بیشتری از اشتغال را به خود اختصاص داده اند.

بیکاری و جنس و نژاد  

طی چند ماه گذشته در امریکا بیش از ۴۴ میلیون نفر بیکار شده و تقاضای بیمه بیکاری کرده اند. نمودار زیر نشان می دهد که بیکاری گزارش شده در دو ماه گذشته به چه نسبتی با توجه به جنس و نژاد و تبار افراد رفتار کرده است و چنانکه می بینید مردان سیاه پوست تقریبا به نسبت جمعیت شاغل خود بیشترین تعداد بیکاری را داشته و مردان سفید پست کمترین درصد را نسبت به جمعیت شاغل داشته اند.

نرخ بیکاری در ماه مه ۲۰۲۰ نسبت به ماه گذشته آوریل ۲۰۲۰ به میزان  ۱.۴ درصد کاهش پیدا کرده و در حال حاضر ۱۳.۳ درصد است. در ماه آوریل ۲۰۲۰ بیش از ۲۰.۵ میلیون نفر دیگر کار خود را از دست دادند. از هفته آخر ماه مارس با آغاز بحران کرونا تا امروز  ۴۴.۲ میلیون نفر بیکار شده و رسما تقاضای بیمه بیکاری کرده اند.

آمار مربوط به بیکار شدگان در ماه مه نشان می دهد که متوسط نرخ بیکاری در میان مردان ۱۱.۶ درصد و برای زنان ۱۳.۹ درصد بوده است. نرخ بیکاری در میان سفید پوستان  با ۱۲.۴ درصد و در میان اسپانیایی تبار ها ۱۷.۶ و سیاهپوستان ۱۶.۸ درصد و آسیایی ها ۱۵ درصد بوده است. نرخ بیکاری در میان جوانان زیر ۱۸ سال بیشتر از ۲۹.۹ درصد رسیده است. نمودار زیر نشان دهنده تعداد بیکار شدگان از آخرین هفته ماه مارس ۲۰۲۰ تا هفته گذشته ۷ ماه جون ۲۰۲۰ است. اعداد به هزار نفر است. 

بیکاری طی ماههای گذشته در آمریکا چنانکه در بالا به آن اشاره شد ماهانه میلیونها نفر را خانه نشین کرده است. برای فهم بهتر اینکه چه بخش هایی و در چه مناطقی بیشترین آسیب به نیروی کار وارد شده است دو نمودار زیر را که نشاندهنده  میزان این تغییرات در اشتغال در امریکا و کالیفرنیا است برای شما گذاشته ام که نشاندهنده میزان کاهش اشتغال با توجه به رشته کاری و ایالت ها و شهرهایی است که بیشترین صدمه را در طی دو ماهه مارس و آوریل۲۰۲۰ دیده اند. 

نمودار زیر همین تغییرات در اشتغال در کالیفرنیا با توجه به رشته کاری و شهرهایی که بیشترین صدمه را دیده اند را نشان می دهد. کالیفرنیا یکی بزرگترین ایالت ها در آمریکاست و بیشترین تعداد از نیروی کار را نسبت به ایالت های دیگر در خود جای داده است.  

حداقل دستمزد در امریکا چقدر است؟ 

.

حداقل دستمزد که دولت فدرال در امریکا تعیین کرده است۷.۲۵ دلار در ساعت است. البته هر ایالتی برای خودش نیز حداقل دستمزدی را تعیین کرده است که بیشترین میزان ۱۴ دلار در ساعت در منطقه کلمبیا بوده و کمترین میزان در ایالت جورجیا با ۵.۱۵ دلار می باشد. البته مواردی در قانون وجود دارد که کارفرمایان می توانند کمتر از حداقل دستمزد فدرال به کارگران بپردازند. مثلا در ایالت اوکلاهما برای شرکت هایی که درآمد آنها کمتر از ۱۰۰ هزار دلار در سال و یا تعداد کارگران آنها کمتر از ۱۰ نفر باشد حداقل دستمزد ۲ دلار در ساعت در نظر گرفته شده است.

در امریکا بیشتر از ۸۰ میلیون نفر از کارگران و کارمندان ساعتی کار می کنند و دستمزد آنها بر اساس ساعت کار روزانه آنها پرداخت می شود. این تعداد طبق آماری که در سال ۲۰۱۷ منتشر شده تقریبا ۵۸.۳ % از کل نیروی کار در این کشور را شامل می شود.

متوسط دستمزد با توجه به حوزه کاری متغیراست. مثلا در بخش هتلداری و خدمات تفریحی ۱۶ دلار است در حالیکه در بخش های مالی به ۳۴ دلار در ساعت می رسد. در زیر بر اساس آخرین اطلاعات موجود دستمزد بر اساس حرفه های مختلف کاری را که در امریکا وجود دارد می بینید. 

•  بخش فروش Retail :  ۱۸.۸۵ دلار در ساعت 

• بخش خدمات مالی و بانکی Financial: ۳۴.۹۲ دلار  

• بخش خدمات آموزشی و سلامت و درمانی Education and health services:: ۲۷.۱۲دلار

• بخش خدمات حمل و نقل Transportation and warehousing: ۲۴.۴۸ دلار

• بخش ساختمآن سازی Construction : ۲۹.۹۵دلار

• بخش تولید  Manufacturing: ۲۷.۰۸دلار 

در بین کارگران تمام وقت بالای ۲۵ سال، مردان آسیایی بیشترین درآمد را کسب می کنند. درآمد متوسط آنها هفته ای ۱۲۷۰ دلار و پس از آن مردان سفید پوست هستند که در هفته۱۰۴۴  دلار دریافت می کنند. درآمد متوسط زنان سیاهپوست ۷۶۷ دلار در هفته است و متوسط در آمد زنان اسپانیایی تبار ۶۵۲ دلار در هفته است که کمترین درآمد را دارند.

کارکنان بخش خدمات کمترین دستمزد را می گیرند. درآمد متوسط مردان در این بخش ۶۱۵ دلار در هفته و برای زنان ۵۱۲ دلار در هفته است.  افراد شاغل در بخش مدیریت در مشاغل حرفه ای بیشترین درآمد را دارند. متوسط درآمد مردان شاغل در این بخش ۱۴۶۳ دلار در هفته است که در مقایسه با زنان با متوسط درآمد ۱۰۸۰ دلار در هفته تقریبا ۴۰۰ دلار بیشتر است. 

در نمودار زیر مقایسه دستمزد را در دو سال اخیر ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ و دو سال ۲۰۰۰ و ۲۰۱۹ بر اساس نژاد و جنسیت می بینید.

در اینجا لازم است که به تعریف دو واژه متوسط Average و میانه Median اشاره ای کوتاه کنم. برای محاسبه متوسط چند عدد ابتدا تمام آن اعداد را با هم جمع می کنیم و سپس مجموع را به تعداد اعداد عضو آن مجموعه تقسیم می کنیم. به عنوان مثال، ،متوسط مجموعه اعداد (2,4,60,20,8) می شود (2+4+60+20+8=94) که اگر این عدد را به تعداد اعداد یعنی 5 تقسیم کنیم متوسط می شود (94/5=18.8)

برای محاسبه میانه Median همین مجموعه از اعداد باید آنها را به ترتیب نوشت که میشود (2,4,8,20,60)  میانه این مجموعه می شود عدد میانه آنها که در اینجا عدد ۸ می باشد. پس در این مطلب توجه داشته باشید که هر جا از متوسط یا میانه صحبت می شود به تعریف بالا توجه شده است.

در جدول زیر مقایسه ای انجام داده ام که متوسط Average و میانه Median دستمزد را بر اساس گره های مختلف در دو دوره زمانی ۱۹۷۳ و ۲۰۱۹ مشاهده می کنید. 

توجه کنید که این دستمزد ها با توجه به ارزش دلار ۲۰۱۸ است و عدد واقعی دستمزد در سال ۱۹۷۳ بسیار کمتر از این بوده است. هدف از این مقایسه ها این است که ببینید در طی این دوره تقریبا ۵۰ ساله دستمزد ها چقدر افزایش یافته و وابستگی های جنسیتی  و نژادی تا چه اندازه در میزان دستمزد برای هر گروه به نسبت این وابستگی ها موثر افتاده است. مثلا اگر به متوسط دستمزد در سال ۲۰۱۹ برای مرد سفید پوست نگاه کنید می بینید که متوسط دستمزد او ۲۳.۹۳ بوده است در حالیکه در همین سال برای مرد سیاه پوست ۱۶.۸۸ بوده و برای زن سیاه پوست ۱۵.۷۹ بوده است. این نشان می دهد که دستمزد متوسط یک مرد سفید در این سال در هر ساعت از یک مرد سیاه ۷ دلار و از یک زن سیاه ۸ دلار بیشتر بوده است.

چنانکه می بینید زنان بطور متوسط در سال ۱۹۷۳ نسبت به مردان ۷ دلار کمتر دریافت کرده اند در حالیکه در سال ۲۰۱۹ این تفاوت به ۳ دلار تغییر کرده است که نشانه بهبود از نظر تبعیض جنسیتی است.  یا مثلا دستمزد مرد سفید از ۲۱.۸۳ به ۲۳.۹۳ افزایش یافته است در حالیکه دستمزد مرد سیاه در این دوران تقریبا یکسان مانده است ( از ۱۶.۸۵ به ۱۶.۸۸ افزایش یافته) . یا در مورد زنان با وابستگی نژادی آنها می بینید که دستمزد زن سفید از ۱۳.۴۲ به ۱۹.۲۳ افزایش یافته، و تقریبا ۶ دلار اضافه شده است ولی دستمزد زن سیاه از ۱۱.۶۹ به ۱۵.۷۹ افزایش یافته که تقریبا ۴ دلار اضافه شده است و در مورد زنان اسپانیایی تبار از ۱۲.۰۴ به ۱۴.۹۲ افزایش پیدا کرده که میزان افزایش کمتر از ۳ دلار بوده است. 

در ۱۹۷۳ زنان سیاه پوست با ۱۱.۶۹ دلار کمترین دستمزد و مردان سفیدپوست با متوسط ۲۱.۸۳ دلار بیشترین دستمزد را داشتند، یعنی مرد سفیدپوست در هر ساعات ۱۰ دلار بیشتر دریافت کرده است. در سال ۲۰۱۹ زنان اسپانیایی تبار با دستمزد ۱۲.۰۴ کمترین و مرد سفیدپوست با دستمزد ۲۳.۹۳ بیشترین دستمزد را داشته است، در این سال باز مرد سفیدپوست در هر ساعت ۱۱ دلار بیشتر از زن اسپانیایی تبار دریافت کرده است. 

در نمودار بالا، میانه دستمزد را در رابطه با وابستگی های نژادی و جنسیتی مورد توجه قرار دادیم. در چند نمودار زیر متوسط دستمزد را ملاحظه می کنید. متوسط دستمزد برای مرد سفیدپوست از همه بیشتر و برای زن اسپانیایی تبار از همه کمتر است.

در نمودار زیر تفاوت دستمزد متوسط برای زن و مرد را بطور جداگانه در ۵ مقطع زمانی می بینید که حاکی از تبعیض جنسیتی در تمام این دوران ۵۰ ساله است. چنانکه می بینید حتی در سال ۲۰۱۹ همچنان دستمزد متوسط زنان ۵.۹۶ دلار از مردان کمتر است.

در بالا نگاهی داشتیم به متوسط میزان دستمزد ساعتی برای بیشتر از ۸۰ میلیون نفر آمریکایی بر اساس وابستگی های جنسیتی و نژادی آنها. در اینجا بد نیست نگاهی کنیم به دستمزد دهک های بالا در امریکا و تفاوت دستمزد بر اساس تفاوت طبقاتی.

میزان دستمزد با در نظر گرفتن دهک های طبقاتی

برای درک فاصله طبقاتی و فهم بهتر بی عدالتی موجود در امریکا مقایسه ای انجام داده ام که در یک طرف ۹۰% حقوق بگیران قرار دارند و در طرف دیگر ۱۰ % بالای هرم طبقاتی در امریکا هستند. 

در نمودار زیر متوسط دستمزد چند گروه مورد بررسی قرار گرفته است، که گروه اول (آبی روشن، سمت چپ گروه) ۹۰ درصد پایین هستند و گروهای بعدی دهک بالا یعنی دارای در آمد بین ۹۰% تا ۱۰۰% است. برای مقایسه، سه مقطع تاریخی را انتخاب کرده ام. سال ۱۹۴۷ که اولین سالی است که اطلاعات جمع آوری شده، سال ۱۹۸۰ که آغاز دوره نئولیبرالیسم در امریکاست و سال ۲۰۱۸ که آخرین سالی است که اطلاعات آن اکنون موجود است. برای مقایسه پیش و پس از دوره تسلط شیوه نئولیبرالی این سه دوره بسیار گویاست. اگر به مقطع ۱۹۴۷ تا ۱۹۸۰ نگاه کنید می بینید که گرچه میزان دستمزد ها بسیار ناعادلانه است اما فاصله ی درآمد اصلا قابل مقایسه با دوره بعد از آن یعنی دوره ۱۹۸۰ به بعد نیست.

در دوره اول مثلا متوسط دستمزد ۹۰% مردم از ۱۶۱۰۱ دلار به ۲۹۶۶۹ دلار افزایش پیدا می کند، یعنی ۱.۸ برابر افزایش دارد. در همین دوره دستمزد ۰.۰۱ بالای کشور نیز از ۳۵۴ هزار به ۶۷۴ هزار افزایش پیدا کرده است که باز حدود ۱.۹ برابر است. بقیه گروههای مورد مطالعه نیز در این دوره همه در همین حدود است یعنی بین ۱.۸ تا  ۲.۲افزایش یافته است، اما اگر به دوره دوم که بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ است نگاه کنیم می بینیم که اینبار دستمزد ۹۰% پایین از ۲۹۶۶۹ دلار به ۳۷۵۷۴ دلار افزایش یافته یعنی ۱.۲ برابر شده در حالیکه اگر به دستمزد ۰.۰۱ بالا نگاه کنید می بینید که از ۶۷۴۱۹۶ دلار به  ۲۸۰۸۱۰۴ دلار افزایش پیدا کرده یعنی ۴.۱ برابر شده است. 

در دوره اول ۱۹۴۷ و در دوره دوم ۱۹۸۰ نسبت دستمزد بین این دو گروه ۲۲ بوده، یعنی یک دهم درصد از جمعیت شاغل در این دوران، ۲۲ برابر متوسط دستمزد ۹۰ درصد از شاغلین را دریافت کرده است در حالیکه در سال ۲۰۱۸ این نسبت ۷۴ برابر شده است. منحنی های نقطه چین شده نشان دهنده این تفاوت تصاعدی فاحش در میزان دستمزد در این دوران ۷۰ ساله است.

در نمودار زیر سال ۱۹۸۱ و ۱۹۸۹ را که آغاز و پایان دوران ریاست جمهوری ریگان است اضافه کرده ام که نشاندهنده چگونگی تغییر در دستمزد است برای تاکید بر پیامدهای روی کار آمدن گرایش ناب نئولیبرالی در امریکا که پس از آن دوره نیز بطور قالب ادامه پیدا کرده است.

این نمودارها و جدول ها خود به تنهایی گواه بر آن است که پیامدهای واقعی نئولیبرالیسم بر زندگی مردم آمریکا چه بوده و تا چه اندازه فاصله طبقاتی را در این دوران افزایش داده است. در این دوران می بینیم که شکاف میان یک دهم درصد از جمعیت که فقط ۳۲۸ هزار نفر از جمعیت کشور را تشکیل می دهد با بیش از ۳۲۷ میلیون نفر دیگر تا چه اندازه روزبه روز عمیق ترشده است. در این دوران افرادی پیدا شده اند که دستمزد آنها به تنهایی برابر حداقل دستمزد بیش از میلیون ها نفر در سال است.   

افزایش افسانه ای دستمزد مدیران شرکت ها در چند دهه گذشته در آمریکا 

طی دوران سال های۱۹۵۰ تا ۲۰۱۸  اگر به دوره پس از ریگان، یعنی از سال ۱۹۸۰ به بعد توجه کنیم می بینیم که دستمزد مدیران شرکت ها چگونه و با چه شتابی افزایش پیدا کرده است. این افزایش بی رویه دستمزد مدیران  Chief Executive Officer (CEO) شرکت ها در این چند دهه به شکل نجومی نسبت به متوسط دستمزد کارمندان افزایش پیدا کرده است. در ۱۹۵۰ دستمزد و مزایای مدیر یک شرکت نسبت به متوسط دستمزد و مزایای کارمندان همان شرکت ۲۰ به ۱ بود. یعنی اگر مدیر شرکت ۲۰۰ هزار دلار دریافت می کرد دستمزد متوسط کارمند در همان شرکت برابر ۱۰ هزار دلار بود. در سال ۲۰۱۸ این نسبت به ۳۶۱ برابر و در مواردی به بیشتر از ۵ هزار برابر رسیده است.**

این تغییرات را در جدول زیر می توانید ملاحظه کنید.

چنانکه می بینید در ۱۹۵۰ نسبت دستمزد مدیر به متوسط دستمزد کارمند ۲۰ برابر بوده است. این نسبت در سال ۱۹۸۰ یعنی ۳۰ سال بعد به ۴۲ برابر افزایش یافته است. یادتان باشد که ۱۹۸۰ آغاز دوران نئولیبرالیسم در آمریکاست. طی فقط ۲۰ سال پس از آن، یعنی در سال ۲۰۰۰،  متوسط دستمزد مدیر به کارمند به ۱۲۰ برابر رسیده است. طی ده سال بعد این نسبت به ۲۰۴ برابر افزایش یافته و طی کمتر از یک دهه پس از آن، در سال ۲۰۱۸ این نسبت به ۳۶۱ برابر افزایش یافته است.  

این میزان البته فقط متوسط افزایش دستمزد مدیران است و بالاترین رقم را نشان نمی دهد. با نگاهی به بالاترین دستمزدهای مدیران در سال ۲۰۱۸ می بینید که نسبت دستمزد و مزایای دریافتی ایلان ماسک Elon Musk   رئیس کمپانی تسلا  Tesla در این سال نسبت به متوسط دستمزد کارمندان در همین سال بیش از ۸۰۰۰ برابر است و اگر دستمزد او را با حداقل دستمزد در امریکا مقایسه کنید ایلان ماسک بیشتر از ۲۸۰۰۰ برابر حداقل دستمزد یک کارگر در سال ۲۰۱۸ دریافت کرده است. توجه داشته باشد که این فقط دستمزد ایشان است و درآمدهای دیگر او را در برنمی گیرد.

در تصویر زیر لیست دستمزد ۱۰ نفر اول مدیران شرکت های لیست معروف به شرکت های S&P 500 Index را ملاحضه می کنید که هر ده نفر آنها بیشتر از ۶۰ میلیون دلار دستمزد سالانه دریافت کرده اند.

با نگاهی به دستمزد نفر دهم در این لیست نیز می بینید که ایشان با دریافت بیشتر از ۶۶ میلیون دلار تقریبا بیشتر از ۳۶۵۰ برابر حداقل دستمزد یک کارگر دریافت کرده است. جالب است که بدانید که دستمزد ۹۰ % مردم امریکا در سال ۲۰۱۸ کمتر از ۳۳۰۰۰ دلار در سال بوده است و درست در همین سال ایلان ماسک بیشتر از ۵۷۰ میلیون دلار دستمزد داشته است. 

چنانکه گفتم این مبلغ فقط دستمزد و مزایای دریافتی آنها در این یک سال است و شامل همه درآمد آنها نمی شود. بطور نمونه می توانید به افزایش ثروت جف بزوس Jeff Bezos صاحب شرکت آمازون نگاه کنید که فقط در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۰ بیشتر از ۳۳ میلیارد دلار بوده است. این به معنی آن است که درآمد روزانه او در این مدت ۲۷۵ میلیون دلار بوده است و یا بهتر است بگوییم او در هر ثانیه ۳۱۸۲ دلار بدست آورده است. اگر درآمد روزانه او را با درآمد روزانه متوسط ۹۰ % از مردم امریکا در روز مقایسه کنید او بیشتر از ۳ میلیون نفر در یک روز درآمد داشته است. 

معجزه نئولیبرالیسم

در ۱۹۶۰ پل گتی Paul Getty  سرمایه دار معروف نفتی آمریکا به عنوان پولدارترین مرد جهان شناخته شد. تمام ثروت او در آن دوران ۱.۲ میلیارد دلار تخمین زده شده بود که به دلار امروز کمتر از ۱۰ میلیارد دلار می شود. امروز جف بزوس رئیس شرکت آمازون بیشتر از ۳ برابر ثروت پل گتی را فقط در مدت ۴ ماه بدست آورده است. در طول  ۴ ماهی که او ۳۳ میلیارد دلار بدست آورد، بیش از ۴۴ میلیون نفر در امریکا رسما بیکار شدند.

همه اینها معجزه نئولیبرالیسم است که متاسفانه برخی از چپ های سابق ایرانی در کنار عده ای از قلم بدستان در حکومت جمهوری اسلامی این روزها در ستایش آن به قلم فرسایی نشسته اند.

رضا فانی یزدی

۲۹ جون ۲۰۲۰

*منظور افرادی است که از تبار کشورهای امریکای لاتین هستند.

**

https://www.forbes.com/sites/dianahembree/2018/05/22/ceo-pay-skyrockets-to-361-times-that-of-the-average-worker/#3d9ff55776dd